مواد شیمیایی
ماده‌ی شیمیایی به موادی گفته میشود که ترکیبات ثابتی دارند و خصوصیاتشان نیز تغییر نمیکند، مگر آن که پیوند میان اتم‌های سازنده‌شان شکسته شود، به ذرات دیگری تجزیه شوند و ترکیبات جدیدی را تشکیل دهند و این امر نیز از طریق تغییرات فیزیکی اتفاق نمی افتد.
مواد شیمیایی به دسته‌های گوناگونی تقسیم میشوند و این امر از طریق خواص و نوع ترکیبات آنها انجام میگیرد.
انواع مواد شیمیایی
مواد شیمیایی آلی : مواد آلی در فرمول شیمیایی خود دارای اتم‌های کربن، اکسیژن و هیدروژن هستند. مانند: الکل، اتر، فتالات و بنزن.
مواد شیمیایی معدنی : این دسته از مواد شیمیایی از عناصر موجود در سنگکره یا اشکال تغییر یافته‌ی آنها تشکیل شده اند. مواد معدنی به نسبت ساختار مولکولی ساده‌تری دارند. از نمونه‌های مواد شیمیایی معدنی میتوان به انواع فلزات نظیر آهن، طلا، جیوه و حتی گازهایی چون اکسیژن و نیتروژن اشاره نمود.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم مواد شیمیایی آزمایشگاهی و صنعتی، ابتدا لازم است اصطلاح گرید را تعریف نماییم.
گرید مواد شیمیایی چیست
گرید نشان دهنده‌ی درجه‌ی خلوص مواد شیمیایی است که با روش‌های گوناگون اندازه گیری شده و با توجه به مورد مصرف هر ماده-ی شیمیایی اهمیت پیدا می‌کند. در برخی موارد لازم است تا ماده‌ی شیمیایی از خلوص بسیار بالایی برخوردار باشد و در برخی موارد دیگر نیز خلوص بالای ماده چندان ضروری نیست.
انواع گریدهای مواد شیمیایی :
گرید تحلیلی (میزان خلوص بیش از ۹۹ درصد)
گرید آزمایشگاهی (میزان خلوص ۹۷ درصد)
گرید عمومی (میزان خلوص بیش از ۹۵ درصد)
گرید صنعتی (میزان خلوص بیش از ۹۰ درصد)
مواد شیمیایی صنعتی
این دسته از ترکیبات شیمیایی در اصل برای مصارف صنعتی تهیه و به بازار عرضه میشوند. از آنجایی که صنایع گوناگون همواره به انواع مختلفی از مواد شیمیایی نیازمندند، ضروری است تا حجم قابل توجهی از آنها متناسب با نیازهای صنعتی، تهیه و ارائه گردند. از جمله صنایعی که به طور گسترده، انواع مواد شیمیایی را مورد استفاده قرار میدهند، میتوان به صنعت پتروشیمی، داروسازی، صنایع غذایی، تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و… اشاره کرد. مواد شیمیایی صنعتی خود به دودسته‌ی مواد آلی و مواد معدنی تقسیم میشوند که تفاوت کلی‌شان در منشاء آن‌هاست.
موادی که دارای گرید صنعتی هستند، بیش از سایر مواد شیمیایی ناخالصی دارند، برخلاف مواد شیمیایی آزمایشگاهی که از خلوص بالایی برخوردار هستند. البته میزان ناخالصی هر یک از این مواد، با توجه به کاربرد دقیق آن در صنعت، با دیگری تفاوت دارد. نمونه‌های با خلوص بالا نیز برای کاربردهای صنعتی موجود هستند، اما اغلب مواد شیمیایی صنعتی با خلوص پایین به بازار عرضه میشود و این امر با نیاز صنایع گوناگون همخوانی دارد.
مواد شیمیایی صنعتی در مقادیر بیش از ۴۰ و حتی ۱۰۰۰ کیلوگرم، به طور استاندارد و با رعایت نکات ایمنی بسته بندی میشوند و به فروش میرسند. لازم به ذکر است که قیمت مواد شیمیایی صنعتی بسیار کمتر از مواد شیمیایی آزمایشگاهی است.
تجربه شرکت اکسین فرآیند پارس در خصوص مواد شیمیایی
هیدرو سولفیت
هیدروسولفیت سدیم (Na۲S۲O۴) که سدیم دی تیونیت نیز نامیده می شود پودری کریستالی و کرم قهوه ای رنگ با بوی سولفوری ضعیف است. هیدروسولفیت سدیم اگرچه در صورت عدم وجود هوا پایدار است اما در آب داغ و محلول های اسیدی تجزیه می شود.
هیدروسولفیت سدیم عامل سفید کننده خمیر در فرآیند تولید کاغذ است و پیش بینی می شود تقاضا برای تولید این ماده شیمیایی تا سال ۲۰۲۴ افزایش یابد. این ماده در صنعت با کاهش دی اکسید گوگرد تولید می شود و نمی توان آنرا برای مدت طولانی ذخیره سازی کرد زیرا به سرعت تجزیه می شود.
این ترکیب شیمیایی توسط فرآیندهای مختلفی مانند فرآیند ضایعات غبار روی ، فرآیند آمالگام و فرآیند فرمات تولید می شود. این سه فرآیند در درجه اول برای تولید هیدروسولفیت سدیم مورد استفاده قرار می گیرند.
فرآیندهای ضایعات غبار روی و آمالگام تقریباً ۸۰٪ از تولید جهانی این ماده را در سال ۲۰۱۴ به خود اختصاص داده است. تمام کاربردهای هیدروسولفیت سدیم به دلیل توانایی کاهشی عالی آن است، این ماده در محیط اسیدی و اتمسفر گرم ، خاصیت کاهشی نشان می دهد.
کربن اکیو
کربن اکتیو یا کربن فعال ( Activated carbon) شامل کربن است و دارای جذب و تخلخل بالای می باشد. ساختار پیچیده آن از اتم های کربن به وجود آمده است. این نوع شبکه ی حفره ای در کربن بلک مجموع کانال های است که در درون اسکلتی محکم از لایه های نامنظم اتم های کربن قرار دارد با پیوندهای شیمیایی به یکدیگر متصل می باشند. این نوع ترکیب به صورت ناموازی روی سطح قرار می گیرد و یک ساختار از شکاف ها، ترک ها و برآمدگی ها با تخلخل بالا در بین لایه های کربن به وجود می آورد. کربن فعال و گارنت در تصفیه آب نقش مهمی را دارند.
کاربرد زغال فعال (زغال اکتیو)
این نوع کربن به دلیل داشتن ساختار شیمیایی و فیزیکی خود در صنایع گوناگون قابل استفاده هستند. در این قسمت از سایت آرا سنگ الوند به توضیح کامل در مورد خواص و کاربردهای این عنصر باارزش پرداخته ایم.
- تصفیه گاز
- جدا کردن روغن از هوای فشرده در مجتمع های صنعتی
- جدا کردن آلاینده ها از سیستم های تهویه
- کربن اکتیو در ماسک (به عنوان لایه ای روی ماسک n95)
- فیلتر سیگار
- ماسک های گازی
- در کاتالیست به عنوان یک محیط عامل
- جداسازی آلاینده ها از سیستم خودرو و اگزوز برای حذف ناخالصی ها
- جداسازی آلاینده های دودکش ها در کارخانه های زباله سوزی
- از بین بردن بو از هوای خروجی هود آشپزخانه ها و فیلتر یخچال
- کربن اکتیو در تصفیه گاز های طبیعی H25و BTX
دی اکسید تیتانیوم
دی اکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide) یک ماده معدنی طبیعی است که از زمین استخراج می شود و سپس برای استفاده در محصولات مصرفی متنوع پردازش و تصفیه می شود. همچنین به عنوان اکسید تیتانیوم (IV) یا تیتانیا نیز در جهان شناخته می شود. این ترکیب شیمیایی از فلز تیتانیوم و اکسیژن تشکیل شده است.
از دی اکسید تیتانیوم در تولید بسیاری از محصولات از رنگ و غذا گرفته تا داروها و لوازم آرایشی بسیار استفاده می شود. همچنین از این ترکیب شیمیایی در برخی از محصولات ضد آفتاب به عنوان راهی برای محافظت از پوست در برابر اشعه مضر فرابنفش خورشید استفاده می شود.